بررسی مساله تعارض عقل و دین از منظر متفکران مسلمان

علیرضا کرمانی

فلسفه وکلام

کارشناسی ارشد

محمد حسین زاده

عبدالرسول عبودیت

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

1379

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

در این نوشتار کوشش شده است تا رابطه عقل و دین از دیدگاه متفکران مسلمان بررسی شود و به این سؤال پایخ داده شود که آیا ایشان عقل و دین را با یکدیگر متعارض می دیده اند و اصولا چه توجیه و تبیینی در مورد اختلافاتی که احیانا میان آموزه‌های دینی و احکام عقلی به چشم می خورد داشته‌اند. متفکرانی که آراء ایشان مورد بررسی قرار گرفته است عمدت‌آ نماینده فکری مذهب و گروهی خاص هستند و از منظری متفاوت به مساله تعارض عقل و دین نگریسته و راه حل‌های گروناگونی ارائه کرده اند. در این رساله، با بررسی این دیدگاه‌ها در مواردی به نقد آن‌ها نیز پرداخته شده و نقاط قوت و ضعف آن‌ها بیان شده است و در پایان با نگاهی دوباره به این آراء و نظرات، نقاط اشتراک و تمایز آن‌ها به اشاره بیان گردیده و بر نقش یقین به عنوان نقطه مشترک این نظرات تأکید شده است و بیان شده که عدم تعارض عقل یقینی و یقینیات دین مورد توافق این متفکران است و هنگی ایشان در این امر اشتراک نظر دارند که اگر تعارضی مشاهده می‌شود میان احکام و آموزه‌های غیر یقینی عقل و دین می‌باشد. لیکن با وجود اشتراک این انظار در عنصر یقین، ابهام در حدود یقین و طریق وصول به یقین باعث تفاوت آراء ایشان گردیده است و لذا در فصل پنجم این رساله به تبیین معنای یقین پرداخته شده و نظریه مورد نظر بر این اساس تبیین شده است.

1392/10/14

1483